نمایشگاه کتاب به مناسبت اعیاد رجب در مدرسه علمیه الزهرا(س) شهرستان فامنین برگزار شد.

 

در این نمایشگاه کتاب هایی در زمینه های مذهبی با تخفیف 30 درصد ارائه می شود.

 

برگزاری نمایشگاه با هدف ارتقاء سرانه مطالعه در بین خواهران طلبه و آشنایی با نویسندگان برتر و موضوعات کتاب ها بوده است.

 

 

اعتکاف با همه فضیلتش، زن و مرد را به خود می خواند، انسان را می خواند تا در دنیای های و هوی و دود و دم، معراج انسانیت را به تماشا بنشینیم. فرصت طلایی عمر در پیش است و ایام در گذر؛ پس همتی باید تا با حضوری سبز از همسفران کوی دوست بگردیم.اعتکاف در لغت به معنای توقف در جایی است .اما تعریف اصطلاحی اعتکاف: امام خمینی (ره) در تعریف اعتکاف می فرمایند: “وَ هُوَ اللَّبَثُ فِی المَسجِدِ بِقَصدِ التَعّبُدِ بِهِ وَ لا یعتَبَرُ فِیه ضَمُّ قَصدِ عِبادَةٍ اُخری خارِجَةً عَنهُ وَ اِن کانَ هُو الاَحوِط؛

اعتکاف، ماندن در مسجد به نیت عبادت است و قصد عبادت دیگر، در آن معتبر نیست. اگر چه احتیاط مستحب نیت عبادتی دیگر، در کنار اصل ماندن می باشد.

 

اهمیت اعتکاف:

اعتکاف، محو خود خواهى در امواج بلند خداگرایى و خدمت‏ به امت اسلامى است. اعتکاف، بیرون رفتن از خانه خویش و مصمم شدن بر حضور در خانه حضرت حق است. عبادتى مستحبى و تقرب جویانه و داوطلبانه است که روزه روز سوم آن رنگ وجوب مى ‏گیرد. اعتکاف، گریز از لذت گرایى و مهار حس خود محورى و برترى جوئى و بازگشت از قبله دنیاگرایان به سمت و سوى قلب و قبله هستى است. خود سازى، محاسبه نفس، توبه و نیایش، نماز و تلاوت قرآن و استمداد از آستان قدس ربوبى از دیگر برکات‏ اعتکاف است. اسلام، فکر جدایى از زندگى دنیا و گوشه نشینى و کناره گیرى از مردم و به تعبیر دیگر رهبانیت را باطل و ناپسند اعلام کرد، اما اعتکاف را بعنوان فرصتى براى بازگشت‏ به خویش و خداى خویش قرار داد، تا کسانى که از هیاهو و جنجال هاى زندگى مادى خسته مى ‏شوند، بتوانند چند صباحى با خداى خود خلوت کنند و جان و روح خود را با خالق هستى ارتباط دهند .اعتکاف شرایطی را فراهم می کند تا انسانها با توشه معنوى و اعتقادى راسخ و ایمان و امیدى بیشتر، به زندگى خود ادامه داده ، خود را براى صحنه‏ هاى خطر و جهاد در راه خدا آماده سازند ، همیشه با یاد خدا تلاش کنند ، خود را در محضر پروردگار ببینند ، از نافرمانى او بپرهیزند و به سوى سعادت دنیا و آخرت گام بردارند.

اعتکاف در ادیان دیگر:

کسی به درستی نمی داند که این عبادت، از چه زمانی آغاز و کیفیت اجزا و شرایط آن در بدو شکل گیری چه چیزهایی بوده است.

با توجه به آیه 125 سوره بقره، می توان نتیجه گرفت که اعتکاف عملی بوده که در شریعت ابراهیم از مناسک و عبادات الهی محسوب می شده. و پیروان ایشان به این عمل مبادرت می ورزیدند و لذا ابراهیم و اسماعیل (ع) از طرف خداوند موظف شده بودند تا محیط لازم را برای برپایی این مراسم مهیا سازند. واگذاری این مسؤولیت خطیر به آنها، گواه بزرگی بر اهمیت عباداتی چون حج، اعتکاف و نماز در پیشگاه خداوند است.

حضرت موسی (ع) با آن که مسؤولیت سنگین رهبری و هدایت امت را به دوش داشت، برای مدت زمانی آنان را ترک و برای خلوت با محبوب خویش به خلوتگاه کوه طور شتافت. او در پاسخ به پرسش خداوند که فرمود: چرا قوم خود را رها کردی و با عجله به سوی ما شتافتی؟ عرض کرد: پروردگارا! به سوی تو آمدم تا از من راضی شوی (طه :83و84).

بیت المقدس از مکانهایی بود که همواره عده زیادی از انسانها، برای اعتکاف در آن گرد می آمدند و به راز و نیاز با پروردگار خویش مشغول می شدند. بزرگ این گروه، حضرت زکریا (ع) بود و از جمله کسانی که در امر اعتکاف سرپرستی می نمود حضرت مریم (ع) است. قرآن در این باره می فرماید: “وَ کَفّلَها زَکَریا کُلَّما دَخَلَ عَلَیها زَکَریا المِحرابَ وَجَدَ عِندَها رِزقاً؛ کفالت او (مریم) را زکریا بر عهده گرفت و هر زمان که به محل عبادت او می رفت برای او غذایی مهیا می دید (عمران:37).”

از قرآن مجید (مریم:16و 17) استفاده می شود که حضرت مریم (ع) آنگاه که به افتخار ملاقات با فرشته الهی نایل آمد از مردم بریده بود و در خلوت به سر می برد.

علامه طباطبائی می فرماید: گویا مقصود از دوری مریم از مردم، بریدن از آنان و روی آوردن به اعتکاف برای عبادت بوده است.طبق روایات اهل سنت، در دوران جاهلیت هم عملی به عنوان اعتکاف در میان مردم رایج بوده است و مردم توسط این عمل به خدای خود تقرب می جسته اند.

اجداد پیامبر اسلام (ص) از پیروان دین حنیف به شمار می روند. اعتکاف در غارها و بیابانها و کوهها، به عده ای از این حنفاء نسبت داده شده است. آنان در جاهای خلوتی که از مردم دور بود به اعتکاف پرداخته و خود را در آن محبوس می کردند و جز برای نیازهای شدید و ضروری، از آن خارج نمی شدند و در آن اماکن به عبادت و تأمل و تفکر در هستی پرداخته و در جستجوی راستی و حقیقت بودند. آنها در آن اماکن خاموش و آرام مثل غار حراء، به عبادت مشغول می شدند.

پیامبر (ص) نیز مانند خود بر دین حنیف یعنی دین حضرت ابراهیم (ع) بود و عبادات متداول آن دین و از جمله اعتکاف را برپا می داشت.قبل از بعثت حضرت محمد (ص) نیز غار حراء محل عبادت و راز و نیاز بود، حضرت رسول اکرم (ص) نیز به اعتکاف در آن مکان مشغول می شدند و در اندیشه سرنوشت بشریت فرو می رفتند.

ارکان اعتکاف:

ارکان عبادت یعنی اجزایی که اگر عمداً یا سهوا ترک شوند، آن عبادت باطل می شود. اعتکاف نیز ارکانی دارد که عبارت اند از 1) نیت؛ 2) توقف در مسجد جامع شهر یا مساجد چهار گانه معروف؛ 3 کمتر از سه روز نبودن اعتکاف؛ 4) روزه دار بودن معتکف در ایام اعتک

زمان اعتکاف:

اعتکاف در هر زمانی که انسان بتواند حداقل سه روز در مسجد بماند صحیح است، و بهترین زمان برای آن، ماه مبارک رمضان و مخصوصا در دهه آخر آن ماه می باشد.

نیت اعتکاف:

اعتکاف،همانند سایر عبادات،باید با نیت و قصد قربت‏باشد و هر گونه ریا و خود نمایی و قصد غیر الهی آن را باطل می‏کند. در نیت اعتکاف،قصد وجه شرط نیست،یعنی لازم نیست قصد کند که اعتکاف واجب است‏یا مستحب. زمان نیت اعتکاف، وقت شروع اعتکاف است که شروع طلوع فجر می باشد و با استمرار نیت اول شب هم مانعی ندارد.اعتکاف را می توان به سه صورت به جای آورد. 1) برای خود ؛ 2) به نیابت از مردگان 3) به نیابت از زندگان

اگر اعتکاف را به نیابت از کسی که، از دنیا رفته به جای آورد، در این صورت اعتکاف را تنها به نیابت از یک نفر می توان انجام داد ولی اگر مقصود اهدای ثواب باشد می توان ثواب اعتکاف را به چند نفر، زنده یا مرده، هدیه کرد.

در مورد نیابت از شخص زنده، در میان فقها اختلاف نظر وجود دارد. بسیاری از فقها در درستی چنین اعتکافی، تردید کرده اند. در این صورت، هرگاه نایب، اعتکاف را به قصد رجا، یعنی امید به مطلوب بودن عمل نزد خدا، نه به عنوان عبادتی حتمی انجام دهد، مانعی ندارد.

شرایط اعتکاف:

در صحت اعتکاف علاوه بر شرایط عامه تکلیف( ایمان، عقل و قدرت)، اموری شرط است:الف) قصد قربت ب) روزه: ج) سه روز روزه دار بودند. د) وقوف در چهار مسجد: مسجد الحرام، مسجد النبی«ص»، مسجد جامع کوفه و مسجد بصره. ولی به قصد رجاء ( به امید پاداش) می توان در مسجد جامع هر شهر معتکف شد. ه)اجازه شوهر و اجازه پدر و مادر و) پیوستگی اعتکاف

محرمات اعتکاف:

1- پرداختن به امور جنسی به معنای وسیع آن: که شامل هر نوع بهره برداری شهوانی می باشد .

2- بوییدن عطر و هر نوع بوی خوش و گیاهان معطر به قصد لذت بردن

3- مجادله و مناقشه: حرمت جدال مربوط به اموری است که معتکف بخواهد فضل و برتری خود را به دیگران نشان دهد.

4- محرمات روزه: در حال روزه یعنی از طلوع تا غروب خورشید، که معتکف روزه می گیرد، باید از محرمات روزه نیز اجتناب نماید. بعضی از فقها محرمات احرام را بر معتکف مستحب دانسته اند.

5- خرید و فروش

اعمال اعتکاف:

اعمال شب سیزدهم: اعمالی را باید در این شب انجام داد؛ از جمه آن ده رکعت نماز است که اگر به درستی به جا آورده شود، دارای ثواب و پاداش بزرگی است. در روایتی از پیامبر (ص) می خوانیم: « کسی که در شب سیزدهم ماه رجب ده رکعت نماز بخواند؛ بدین گونه که در رکعت اول حمد یک مرتبه و سوره عادیات هم یک مرتبه و در رکعت دوم حمد یک مرتبه سوره تکاثر نیز یک مرتبه بخواند و بقیه رکعت ها را هم به همین نحو تمام کند، خداوند متعال گناهان او را می آمرزد و اگر عاق والدین هم باشد خداوند سبحان از او راضی می شود، و همچنین در قبر نکیر و منکر به او نزدیک نمی شوند و او را نمی ترسانند و بر پل صراط هم چون برق خاطف (سریع) عبور می کند و نامه اعمالش را به دست راستش می دهند و میزان اعمالش سنگینی می کند و در بهشت فردوس هزار شهر به او اعطا می شود.»روز سیزدهم هم روزه اش ثواب فراوان دارد و برای کسی که بخواهد عمل ام داود را به جای آورد، باید این روز و دو روز بعدش را روزه بگیرد.

آشنایی با اعتکاف

تعريف اعتكاف‏

1- اعتكاف، در لغت به معناى توقف در جايى است و در اصطلاح احكام، عبارت است از ماندن در مسجد به قصد عبادت خداوند ، با شرايطى كه خواهد آمد.

2- انسان مى‏تواند، در حال اعتكاف ، بنشيند، بايستد، بخوابد، يا راه برود.

اقسام اعتكاف‏

3- اعتكاف بر دو قسم است، مستحب و واجب، كه در اصل، يك عمل مستحبى است ، ولى ممكن است به سببى واجب شود، كه از جمله اسباب وجوب اعتكاف ، اين امور است:

* نذر، عهد يا قسم؛ مثلاً انسان نذر كند يا با خداى خود عهد كند يا قسم بخورد كه اگر در فلان كار موفق شد، يا از فلان بيمارى شفا پيدا كرد چند روز در مسجد معتكف شود.

* شرط ضمن عقد ؛ مثلاً هنگام قرار داد اجاره منزل، صاحب خانه شرط مى‏كند كه مستأجر هر سال پنج روز در مسجد معتكف شود و مستأجر نيز اين شرط را مى پذيرد.

* اجاره ؛ مثلاً شخصى اجير مى‏شود كه با دريافت مزد - يا بدون دريافت مزد - از طرف ميت در مسجد معتكف شود. (مانند نماز استيجارى).

زمان اعتکاف

4- در طول سال در هر زمانى كه انسان بتواند، حداقل سه روز در مسجد بماند و روزه بگيرد صحيح است . (1)

ولى بهترين زمان براى اعتكاف ماه مبارك رمضان، و در ماه رمضان ، دهه آخر آن است .

5- س : آيا اعتكاف نذرى را مى‏توان در ماه رمضان انجام داد؟

آيت الله بهجت: مانعى ندارد.

آيت الله مكارم :مانعى ندارد، مگر اينكه نيت او غير ماه رمضان باشد.

آيت الله صافى: اگر نذر مطلق يا مقيد به ماه رمضان باشد اشكال ندارد.

6- س : افضل اوقات اعتكاف چه زمانى است ؟ آيا ايام البيض ماه رجب فضيلت خاصى براى اعتكاف‏ دارد؟(2)

آيت الله مكارم: بهترين اوقات اعتكاف ، ماه مبارك رمضان و از همه بهتر دهه آخر آن است.

آيت الله بهجت: افضل اوقات ماه رمضان است خصوصاً در دهه آخر آن و ايام البيض رجب نيز تأكيد شده است .

شرایط اعتکاف

7- در صحت اعتكاف امورى شرط است كه برخى از آنها مربوط به شخص معتكف و برخى مربوط به خود اعتكاف است كه در اينجا به

بيان آن شرايط، و احكام لازم آنها مى‏پردازيم.

شرايط معتكف:

1- عقل. (از ديوانه صحيح نيست)

2- ايمان . (از غير مومن صحيح نيست)(1)

3- قصد قربت . (هرگونه ريا و خودنمايى ، اعتكاف را باطل مى‏كند).

4- روزه‏دارى در ايام اعتكاف.

5- اجازه گرفتن از كسى كه اجازه او لازم است .

شرايط اعتكاف:

1- از سه روز كمتر نباشد. (زمان)

2- در مسجد جامع باشد. (مكان).

3- ادامه ماندن در مسجد و خارج نشدن از آن.

نیت اعتکاف

8- اعتكاف، همانند ساير عبادات ، بايد با نيت و قصد قربت باشد و هرگونه ريا و خودنمايى و قصد غيرالهى آن را باطل مى‏كند.

9- در نيت اعتكاف، قصد وجه شرط نيست؛ يعنى لازم نيست قصد كند كه اعتكاف واجب است يا مستحب.

10- كسى كه بخواهد در نيت اعتكاف، قصد وجه كند، در اعتكاف واجب نيت وجوب و در اعتكاف مستحب ،نيت استحباب مى‏كند و واجب بودن اعتكاف در روز سوم ضررى ندارد، هر چند بهتر است كه از روز سوم نيت وجوب كند.

11- از آغاز تا پايان اعتكاف، بايد با نيت و قصد قربت باشد، بنابراين اگر به همين قصد ، اعتكاف را شروع كند صحيح است،همچنين اگر به قصد اينكه فردا معتكف شود به مسجد برود و از اول وقت (طلوع فجر) در آنجا باشد صحيح است.

12- س: زمان نيت اعتكاف چه وقتى مى‏باشد؟ و آيا اول شب مى‏شود نيت كرد؟

آيت الله تبريزى : زمان نيت اعتكاف، وقت شروع اعتكاف است كه طلوع فجر مى‏باشد و با استمرار نيت اول شب هم مانعى ندارد.

13- س : آيا در اعتكاف نيازى به قصد نمودن عبادات ديگر هم هست؟

آيت الله صافى: احتياط مستحب است .

آيت الله مكارم: قصد عبادت ديگرى در آن شرط نيست .

آيت الله بهجت: ظاهراً معتبر است در اعتكاف منضم شدن قصد عبادت ديگرى كه خارج از اوست.

14- س : آيا تجديد نيت در روزسوم اعتكاف مستحب لازم است؟

آيت الله صافى: بهتر است كه تجديد نيت وجوب نمايد.

آيت الله بهجت: تجديد نيت در روزسوم لازم نيست، گرچه احوط است.

آيت الله مكارم : تجديد نيت لازم نيست.

نیابت در اعتکاف

15- انسان مى‏تواند اعتكاف را براى خود يا براى ديگرى بجاى آورد. به قسم دوم ، اعتكاف نيابتى گفته مى‏شود.

16- اعتكاف به نيابت ميت بى‏اشكال است ولى به نيابت از انسان زنده، بنابر احتياط به قصد رجاء ، اشكال ندارد.

پس به طور خلاصه مى‏توان در اين بخش اعتكاف را اينگونه تقسيم كرد:

1- براى خود

2- براى ديگران : ( به نيابت از ميت —- به نيابت از زنده )

يادآورى :

گرچه روزه به نيابت از انسان زنده صحيح نيست ولى روزه گرفتن در اعتكاف مانند نماز براى طواف است كه به تبع عمل ديگر لازم مى‏شود و

همچنانكه طواف و نماز آن به نيابت زنده‏ها صحيح است اعتكاف و روزه آن نيز صحيح است .

17- اعتكاف به نيابت از دو يا چند نفر، صحيح نيست، ولى مى‏تواند اعتكاف را به نيت خود بجا آورد و ثواب آن را به ديگران اهدا كند،

خواه يك نفر باشد يا چند نفر، زنده يا مرده.

18- س: آيا اعتكاف را به نيابت از كسى كه مرده است و يا به نيابت از كسى كه زنده است مى‏توان انجام داد؟

آيت الله تبريزى : به نيابت از ميت مانعى ندارد ولى به نيابت از حى (زنده) اشكال دارد.

احکام اعتکاف

1- آمادگى و تهيا:

معتكف بايد قبل از ورود به اعتكاف خود را از نظر معنوى و روحى آماده كند. بايد نسبت به اموال دقت كنيد، نسبت به مكان انتخابى بى تفاوت نباشيد.

از قبل بگيريد كه به يك سفر سرنوشت‏ساز مى‏رويد لازم است يك جلد قرآن، مفاتيح الجنان، نهج‏البلاغه و صحيفه سجاديه و خودكار و كاغذ و لباسى پاك

و مختصر پولى كه شبهه‏اى در آن نيست به همراه داشته باشيد.

2- حضور دل:

معتكف با ورود به مسجد عبادت را با رضايت حضرت حق و قريةالى الله شروع مى‏كند . به دليل اهميتى كه حضور قلب در عبادت دارد به شما معتكفين

توصيه مى‏شود هنگام ورود به مسجد در حالى كه از اعمال خود بيم و ترس داريد اما به فضل پروردگار اميدوار باشيد.

3- برنامه‏ريزى و زمانبندى:

معتكفين براى خود برنامه دقيقى داشته باشند كه به عنوان نمونه به چند مورد اشاره مى‏شود:

1-3- در طول اعتكاف با وضو باشيد : اين سنت حسنه كه در تقليل گناه مؤثر است و كمتر در بين جامعه رواج دارد به عنوان يك دستورالعمل به

معتكفين توصيه مى‏شود.

2-3- نماز جماعت : همه نمازهاى واجب را به جماعت بخوانيد و اگر مردم رضايت داشته باشند از امام جماعت بخواهيد كه سجده‏ها ، ركوع ها وقنوقها را طول دهد و حتى الامكان تعقيبات كامل نماز و اوقات آنها مراعات گردد.

3-3- خوردن و آشاميدن : به ميزانى تناول كنيد كه حال عبادت داشته باشيد مطلقاً از پرخورى پرهيز كرده و به ميزان نياز آب و طعام استفاده نماييد.

4-3- قرائت قرآن كريم : در طول برنامه اعتكاف به ميزانى كه ميسر است قرآن بخوانيد و از علمايى كه در بين شما هستند بخواهيد در خصوص بعضى آيات براى شما سخن بگويند.

5-3- اقامه نمازهاى مستحبى: سعى كنيد در اين ايام نوافل را به جا آوريد چهار ركعت نماز پس از نماز مغرب و دو ركعت نماز نشسته پس از نماز عشاء دو ركعت قبل از نماز صبح، هشت ركعت قبل از اذان ظهر و هشت ركعت قبل از نماز عصر و 11 ركعت نماز از نيمه شب تا قبل از طلوع فجر كه نافله ونماز شب است، اين نمازها به صورت دو ركعتى خوانده مى‏شوند.

6-3- انجام مطالعه و تشكيل جلسات علمى : حال كه توفيق داريد در خانه خدا به يكى از بهترين عبادات بپردازيد از علماء حاضر در اين شهر دعوت كنيد تا براى جمع شما سخنرانى و وعظ كنند.

در صورتى كه در اين شهر و مسجد عالمى يافت نشود از مطالعه كتاب غافل نشويد . موضوع مطالعه از قبل آماده شود. اگر مطالعه از عبادات معمول برترنباشد قطعاً كمتر نخواهد بود.

7-3- بهره‏گيرى از مراسم مداحى و قرائت قاريان برجسته : مداحان عزيز مناجاتها و دعاها و قاريان گرامى آيات قرآن را براى معتكفين بخوانند. مناجات اميرالمؤمنين در مسجد كوفه با صداى خوب و مداحى ترجمه آن تحفه‏اى بس گرانبها براى معتكفين خواهد بود.

4- حفظ دستاوردها:

شايسته است معتكفين از دستاورد اعتكاف به خوبى مراقبت كنند. اگر در اين سه روز موفق شدند و محاسبه دقيقى از اعمال خود داشته باشند يا توانسته باشند با قرآن انس پيدا كنند و از عبادات لذت ببرند، اين روش را به تمام روزهاى سال بكشانند. اگر توفيق توبه پيدا شد اين توفيق را به راحتى از دست ندهند و خود را با گناه آلوده نكنند و توبه نشكنند.

5- رعايت دقيق احكام مربوط اعتكاف:

به منظور آگاهى بيشتر معتكفين عزيز به احكام اعتكاف كتابى در اين خصوص تهيه و براى كليه مراكزى كه اين سنت حسنه برگزار مى‏گردد ارسال شده است حتماً نسبت به مطالعه آن اقدام نماييد.

6- خلوت گزينى جهت عبادت:

اگر امكانات مسجد اجازه بدهد معتكف در قسمتى از مسجد جاى ويژه‏اى براى عبادت در نظر بگيرد تا در اين مكان بدون مزاحمت ديگران به انجام مستحبات و اعمال خود بپردازد.

7- رعايت نظافت و بهداشت محيط اعتكاف:

شايسته است معتكفين در اوقات نمازها لوازم خود را جمع و جور كنند و مسجد را براى اقامه نماز جماعت آماده نمايند.

خوابيدن در زمان نمازها و نامرتب بودن لوازم شخصى اثر خوبى براى نمازگزاران ندارد.

8- دعاى خالصانه:

 

منبع: مدرسه الزهرا گرگان

هر کسی دوست دارد که خدا را ملاقات کند در حالی که ترفیع درجه داشته باشد و سیئاتش تبدیل به حسنات شده باشد، نسبت به جواد الائمه مهرورزی کند.

حضرت امام جواد(ع) در دهم ماه رجب سال ۱۹۵ هـ. ق در شهر مدینه دیده به جهان گشود. امام جواد(ع) پیشوای نهم شیعیان در سال ۲۰۳ ه. ق پس از شهادت پدر بزرگوارش امام رضا(ع) در سن هشت سالگی، به تصریح پیشوایان گذشته و با تعیین امام رضا(ع) عهده دار امامت شد.

امامت امام جواد در خردسالی برای بسیاری از شیعیان عجیب به نظر می رسید و حتی موجب تردید عده ای گردیده بود. این مسئله در آن عصر، از جنجالی‌ترین مسائل روز بود

امامت امام جواد در خردسالی برای بسیاری از شیعیان عجیب به نظر می رسید و حتی موجب تردید عده ای گردیده بود. این مسئله در آن عصر، از جنجالی‌ترین مسائل روز بود. حضرت رضا(ع) قبل از امامت امام جواد به بیان پاسخ این سؤال می‌پرداختند. عدّه‌ای در مورد امامت حضرت جواد در خردسالی، از حضرت رضا سؤال کردند، حضرت به آن ها که به قرآن معتقد بودند، ماجرای نبوّت حضرت عیسی(ع) را در خردسالی به عنوان شاهد ذکر کرد.

خیرانی می‌گوید: پدرم گفت در خراسان، در محضر حضرت رضا بودم، شخصی  پرسید: «اگر برای شما پیشامدی رخ داد، پس از شما امام مردم کیست؟» امام فرمود: «پسرم ابوجعفر (حضرت جواد) است». گویی پرسش کننده از شنیدن این پاسخ ـ از این رو که حضرت جواد کودک بود و حدود هفت سال داشت ـ قانع نشد، حضرت رضا به او فرمود: «خداوند حضرت عیسی(ع) را در کم تر از سنّ ابوجعفر (حضرت جواد) به عنوان پیامبر شریعت تازه‌ای برگزید. بنابراین، چه مانعی دارد که خدا ابوجعفر را در خردسالی به امامت برساند».

 در آیه ۳۰ سوره مریم به این مطلب تصریح شده که حضرت عیسی در گهواره با بیان گویا چنین گفت: «اِنّی عَبْدُاللّهِ آتانِی الْکتابَ وَ جَعَلَنِی نَبِیّا؛ بنده خدایم، او کتاب آسمانی به من عنایت فرموده و مرا پیامبر قرار داده است.»

چه مانعی دارد خداوند با  قدرت و حکمت مطلقه‌ای که دارد، بر اساس مصالحی، شخصی را در خردسالی به مقام نبوّت یا امامت برساند، چنان که مطابق قرآن، خداوند حضرت عیسی و یحیی(ع) را در دوران کودکی به مقام نبوّت رسانید

چه مانعی دارد خداوند با  قدرت و حکمت مطلقه‌ای که دارد، بر اساس مصالحی، شخصی را در خردسالی به مقام نبوّت یا امامت برساند، چنان که مطابق قرآن، خداوند حضرت عیسی و یحیی(ع) را در دوران کودکی به مقام نبوّت رسانید؛ خداوند در مورد یحیی(ع) فرمود: «یا یحیی خُذ الْکتابَ بِقُوَّةٍ و آتیناهُ الْحُکمَ صَبِیا؛  ای یحیی! کتاب (خدا) را با قوّت بگیر، فرمان نبوّت را در کودکی به او دادیم».

امام جواد برای یکی از یاران خود به نام علی بن اسباط، به همین آیه استدلال کرد، و پس از ذکر آیه فرمود: «خداوند کاری را که در امامت کرده؛ همانند کاری است که در نبوّت کرده، همان گونه که ممکن است خداوند حکمت را در چهل سالگی به انسانی بدهد، ممکن است که حکمت را در کودکی به انسانی دیگر عطا فرماید».

برای بررسی بیشتر این موضوع به سراغ حجت الاسلام محمدباقر علوی تهرانی رفتیم. این کارشناس دینی در گفتگو با مهر ضمن تبیین ابعادی از زندگی امام جواد(ع) به سوالاتی در مورد امامت آن حضرت در سن خردسالی پاسخ گفت.

برکت وجود حضرت امام جواد(ع)

وقتی امام جواد به دنیا آمدند، امام رضا فرمودند این مولود کسی است که مولودی بابرکت‌تر از او برای شیعه ما، به دنیا نیامده است

حجت الاسلام علوی تهرانی با بیان حدیثی از امام رضا(ع) گفت: وقتی امام جواد به دنیا آمدند، امام رضا فرمودند: «این مولود کسی است که مولودی بابرکت‌تر از او برای شیعه ما، به دنیا نیامده است.»

وی در ادامه با طرح این پرسش که چرا ولادت امام جواد(ع) این همه برکت داشت؟ مگر چه اتفاقی افتاده بود؟ گفت: حضرت امام رضا از ۳٥ سالگی امامت شیعیان را عهده دار شدند. خداوند تا سن ٤۷ سالگی به ایشان فرزندی عطا نکرد. یعنی ۱۲ سال با این مشکل روبرو بودند که دشمنان در مقابل ایشان می‌گفتند «ما از پیامبر حدیث داریم که امامان شیعه ۱۲ نفرند که ۹ نفر آنها از نسل حسین بن علی هستند. ما چگونه امامت تو را قبول کنیم در حالیکه فرزند نداری؟» یکی از دلایلی که امام را غریب می‌نامند، شاید همین باشد.

وی ادامه داد: شرایط محیطی باعث شده بود امامت حضرت و تداوم امامت زیر سوال برود. یکی از نشانه‌های امام این است که پسری داشته باشد تا امام شود و حدیث پیامبر محقق شود. وجود حضرت جواد الائمه، امامت پدر را ثابت، تداوم امامت را برای تشیع تضمین، و اعتقاد شیعیان زمان را محکم کردند. به همین دلیل وقتی ایشان به دنیا آمدند، امام رضا فرمودند مولودی با برکت تر از او به دنیا نیامده است.

ولایت و امامت حضرت جواد (ع) در کودکی

ولایت اهل بیت (ع) تابع شرایط فقهی مانند رشد و بلوغ نیست چون قابل قیاس با موارد دیگر ولایت (ولایت پدر بر فرزند و … ) نیست

علوی تهرانی با بیان اینکه امام جواد در سنین کودکی به امامت رسیدند، گفت: ولایت اهل بیت (ع) تابع شرایط فقهی مانند رشد و بلوغ نیست چون قابل قیاس با موارد دیگر ولایت (ولایت پدر بر فرزند و … ) نیست.

وی ادامه داد: ولایت و امامت، منصبی الهی است که خداوند به اقتضاء علم و حکمت، آن را عطا می‌کند. امام جواد را در ٨ سالگی و امام عصر را در ٥ سالگی ولیّ و امام قرار می‌دهد. ویژگیهای این منصب خاص است و وابسته به سنّ نیست. از خصوصیات منصب امامت، علم و عصمت است که خداوند، به برگزیدگان و خواص بندگان خود اعطا می‌کند و امام برمی‌گزیند.

وی افزود: این امر برای برخی انبیاء هم بوده است. در آیه ۱۲ سوره مریم آمده است «یا یَحْیی‏ خُذِ الْکِتابَ بِقُوَّةٍ وَ آتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا» یعنی «ای یحیی! کتاب آسمانی را با قوت بگیر. ما به او در کودکی حکم (نبوت) دادیم». و یا در آیه ۲۹ سوره مریم که در مورد سخن گفتن عیسی در گهواره می فرماید «ففَأَشارَتْ إِلَیْهِ قالُوا کَیْفَ نُکَلِّمُ مَنْ کانَ فِی الْمَهْدِ صَبِیًّا، قالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتانِیَ الْکِتابَ وَ جَعَلَنی‏ نَبِیًّا»  حضرت گفت من بنده‌ی خدا هستم، او به من کتاب عطا کرد و مرا پیامبر قرار داد.

حجت الاسلام علوی تهرانی گفت: این موارد بیان مقام نبوت در کودکی برای انبیاء است. در جای دیگر در داستان حضرت یوسف به اذن خداوند کودکی به سخن می‌آید و به پاکدامنی یوسف پیامبر شهادت می‌دهد در حالی که مقام عصمت هم ندارد. این شهادت به تنهایی یک اعجاز است. آیه ۲۶ سوره یوسف می فرماید «قالَ هِیَ راوَدَتْنی‏ عَنْ نَفْسی‏ وَ شَهِدَ شاهِدٌ مِنْ أَهْلِها إِنْ کانَ قَمیصُهُ قُدَّ مِنْ قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَ هُوَ مِنَ الْکاذِبینَ» یعنی شاهدی از خاندان زلیخا که مطابق روایت اهل بیت (ع) کودکی در گهواره بوده، به نفع یوسف شهادت داد اگر لباس یوسف از جلو پاره شده، زن راستگو و یوسف دروغگوست و اگر پیراهن یوسف از پشت پاره شده، زن دروغگو و یوسف راستگوست.

تبدیل سیئات به حسنات با عرض ارادت به امام جواد(ع)

این کارشناس دینی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به روایتی در مورد مهرورزی به امام جواد(ع) و آثار آن گفت: راه های از بین بردن گناهان بر اساس منطق قرآن و روایات ۶ وجه است. گاهی گناه به واسطه توبه از بین می رود. گاهی به واسطه غفران و مغفرت الهی، گاهی به واسطه تکفیر، گاهی از راه تمحیص، به واسطه حط که از آن به «حط الذنوب» تعبیر شده و گاهی نیز گناهان به واسطه تَبَدُّل از بین می رود.

وی با طرح این سوال که در مقایسه این شش وجه با هم کدامیک بهتر است، گفت: به واسطه هر یک از این شش وجه یک طایفه ای از گناهان از بین می رود و اینکه چه کسانی شامل هر یک از این شش وجه می شوند جداگانه قابل بحث است که موضوع ما نیست.

وی افزود: امتیاز تبدل نسبت به ۵ وجه دیگر این است که شما از طریق آن ۵ وجه دیگر گناه را از بین می برید اما در باب تبدل علاوه بر اینکه گناه از بین می رود و پرونده سفید می شود بجای آن حسنه نوشته می شود. این امتیاز تبدل است.

بیان معصومین این است «مَنْ أحبَّ أن یَلقی اللهَ عزَّ وجلَّ وَقَدْ رُفعتْ دَرجاتُه وبُدّلت سیئاتُه حسنات فلیتوالَ محمد بن علی الجواد» یعنی هر کسی دوست دارد که خدا را ملاقات کند در حالی که ترفیع درجه داشته باشد و سیئاتش تبدیل به حسنات شده باشد، مهرورزی نسبت به جواد الائمه داشته باشد

وی ادامه داد: در باب تبدل، گناه از بین می رود و به جای آن حسنه نوشته می شود که در ۵ وجه دیگر اینگونه نیست. اما آیا این امر ممکن است؟ خدا در سوره فرقان آیه ۷۰ می فرماید «إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحیماً» یعنی «مگر کسانی که توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، که خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل می کند و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است.» پس این امکان وجود دارد.

وی با طرح این سوال که چطور خدا چنین قاعده ای را در زندگی ما قرار داده است؟ گفت: انتهای آیه می فرماید «و کان الله غفوراً رحیماً» چون خدا رحیم است. غفران در کنار رحمت قرار می گیرد و این نتیجه و دلیل تبدل است.

علوی تهرانی ادامه داد: سوال سوم این است که چه کسانی مشمول تبدل می شوند و این تبدل الهی چه کسانی را فرا می گیرد و ما اگر دارای چه ویژگی هایی باشیم مشمول تبدل الهی می شویم؟

وی افزود: بیان معصومین این است «مَنْ أحبَّ أن یَلقی اللهَ عزَّ وجلَّ وَقَدْ رُفعتْ دَرجاتُه وبُدّلت سیئاتُه حسنات فلیتوالَ محمد بن علی الجواد» یعنی هر کسی دوست دارد که خدا را ملاقات کند در حالی که ترفیع درجه داشته باشد و سیئاتش تبدیل به حسنات شده باشد، مهرورزی نسبت به جواد الائمه داشته باشد.

علوی تهرانی گفت: این چه ویژگی در این مولود عظیم الشان اسلام است که سیئات را تبدیل به حسنات می کند و این اختصاص به امام حسین(ع)، امیرالمومنین و… ندارد. فقط «فلیتوالَ محمد بن علی الجواد». حال ما چگونه اظهار مودت و ارادت کنیم تا سیئاتمان تبدیل به حسنات شود راهکاری است که باید هر کس خودش بیابد.

 

منبع: آوای فامنین

بسمه تعالی

 کلاس اخلاق با موضوع  “رضایت و محبت خداوند” در مدرسه علمیه الزهرا(س) با حضور  امام جمعه شهرستان فامنین، برگزار شد.

 

حجت الاسلام والمسلمین رضا مصباح، ضمن آرزوی سالی با برکت، برای سلامتی وجود نازنین امام زمان(عج) و مقام معظم رهبری دعا کرده و گفت: اگر محبت خدا را می خواهید و خواستار این هستید که خداوند محبوب دلهای شما باشد، لازمه آن تبعیت از خداوند است و اگر می خواهید که کار خدایی انجام دهید نباید پیرو هوای نفس باشید.

 

وی افزود: گاهی ما دنبال این هستیم که رضایت مردم را جلب کنیم و اعمال ما در جلوی مردم و در خلوت ما کاملا متفاوت است. کاری که خدایی نباشد و برای دل باشد، دلی که مطابق هوای نفس است. این کار حب خداوند را ایجاد نخواهد کرد.

 

استاد اخلاق با اشاره به رفتار دوگانه بعضی افراد ادامه داد: گاهی با یک تعریف از فردی ما هم تملق می کنیم و اگر کسی ما را نقد کند و جزیی از ما ایراد بگیرد، کلی تغییر می کنیم.
کار باید برای رضای خدا باشد. طوری درگیر کارهای دنیایی شده ایم که کاملا خداوند را در کارهایمان فراموش می کنیم، به طوری که باید گفت بهتر است خدا رو شریک در کار خود کنیم، چرا که اکثر کارهای ما بخاطر ریا و دورنگی است.

 

حجت الاسلام مصباح اظهار کرد: اگر کسی دنبال محبت خداست پس خدا را در تمام اعمال خود ببیند.

 

وی با بیان مفهوم حدیث قدسی خاطر نشان کرد: در این حدیث خداوند می فرماید؛ ای داوود به این مردم بگو و به انسان های روی زمین ابلاغ کن، ما را هم دوست داشته باشید. من روزی رسان شما هستم و محبت من را به مردم ابلاغ کن تا مرا بشناسند. حبیب می خواهند من حبیب آنها هستم. حرف میزنند ذره ای از ذکر خدا در آن نیست.حیا نمی کنند.

 

امام جمعه فامنین با اشاره به داستان حضرت یوسف تصریح کرد: وقتی ذلیخا به خاطر حیا از معبود خود، روی بت را پوشاند. ولی ما چطور گناه می کنیم و از خدا حیا نکنیم. قلبمون همه طرف می رود بجز یاد خدا.

 

حجت الاسلام مصباح در پایان فضایل ماه رجب را بیان کرد و گفت: ماه ماه رجب است و ماه استغفار و نزدیکی بخداست. در این ماه و تمام لحظات آن، داعی من و شما را دعوت می کند و ما چرا نمی شنویم. به سمت رضایت خدا و حب خدا رهنمود شویم و برای رسیدن به خشنودی خداوند نهایت بهره را از این ماه عزیز ببریم.

 

والسلام

 

 

انتهای پیام/ طاهره حاجیلو

بسمه تعالی

شخصیتی که مایه خلقت او نور عظمت خداوند است، چه کسی می تواند او را درک کند.

در آغازین روزهای سال 95 که با نام مبارک حضرت زهرای اطهر(س) همراه بود و مزین به هفته مبارک زن و روز مادر، برکت معنوی سال را شاهد بوده ایم و در این روزهای پایانی سال در انتظار جشن ایام ولادت با سعادت بانوی دو عالم هستیم و روز مادر که دلجویی کنیم از مادران از خود گذشته و با محبت ایران اسلامی.

به راستی همه ما از شناخت عظمت حضرت زهرای مرضیه(س) عاجز هستیم و به فرموده حضرت امام صادق(ع) همه خلق، یعنی تمام ملائکه و جمیع بشر از شناختن کنه فاطمه زهرا(س) عاجز هستند.

شخصیتی که مایه خلقت او نور عظمت پروردگار جهانیان است و ما انسان ها چطور می توانیم این عظمت را درک کنیم. انسان ها تنها نام فاطمه را می شنوند ولی فاطمه فوق ادراک و بیان است.

چشم ها همه به نور خورشید منور می شود و به وسیله ی آن قادر به دیدن اشیاء هستیم و اگر دقیق و مستقیم به قرص آفتاب نگاه کنیم چشم ها کور خواهد شد. شناخت فاطمه در حد ما انسان ها سهل است و ممتنع، او چون شمس سماء ملکوت است و شعاع آفتابی که همه نایل به فاطمه هستند، ولی خود مرکز نور است و از هر نظری محجوب است.

این شخصیت روح تمامی عالم امکان است و قلب تمام ملک و ملکوت و پیکر تمام هستی است. 

حضرت پیامبر(ص) فرمودند: “فاطمه پاره ای از وجود من است” و بعد فرمودند: “فاطمه روح من است و همان روحی که بین دو پهلوی من است.” این کلام رسول الله(ص) عقل انسان را مبهوت می کند. اگر معنی این کلام را درک کنیم می فهمیم همان دردی که به پهلوی حضرت زهرا(س) خورد، پهلوی خود پیامبر(ص) است و آن تازیانه …

در این روزها با برپایی مراسم جشن بر یمن قدوم مبارک حضرت زهرا(س)، را شاهد هستیم و در جای جای ایران اسلامی هر قشری با ارادت و خلوص نیت، برای این ایام برنامه ریزی می کنند و برای کسی که مقامی والا دارد و نیازی به مجالس ما ندارد تلاش می کنند و این بهانه ای برای نجات ماست و هر چقدر بیشتر در این مسیر معنوی قدم برداریم فردای قیامت حسرت نخواهیم خورد. 

حضرت فاطمه(س) کلید نجات است. همانا اگر پیامبر را بشناسیم دین را شناخته ایم و در شناخت دین مودت به ذی القربی قرار دارد و آن مودت رحمت بی منتهای خداست. 

امسال در لحظات نزدیک شدن به سال جدید یکپارچه با زهرا خواهیم بود تا نام مبارکش را هر روز بیش از پیش زنده کنیم. که تمام انبیاء زنده اند به حضرت خاتم النبیین(ص) و او زنده است به فاطمه زهرا(س).

در مجالس فاطمه مقام و مرتبه همه فانی است و خاک پای حاضران در مجالس ائمه اطهار علیهم السلام را باید سرمه چشم کرد و بوسید.